Ani peptydy opioidowe, ani morfina i jej pochodne nie wykazują pozytywnych efektów na pamięć, a wręcz przeciwnie, mogą mieć działanie upośledzające. Jeżeli jeszcze weźmiemy pod uwagę, że opioidy (morfina, heroina) należą do najniebezpieczniejszych substancji uzależniających, należy się ich stanowczo wystrzegać. Nie należy jednak rezygnować z omawianych wcześniej efektów poprawiających pamięć powodowanych prawdopodobnie przez uwalniane w mózgu pendorfiny: regularne zmiany miejsc w których uczymy się mogą podnieść poziom czuwania i ułatwić przyswajanie materiału.
Leki wspomagające krążenie mózgowe
Mówiliśmy już, że mózg ludzki pracuje blisko granicy deficytu tlenowego, a stąd wszelkie ograniczenia przepływu krwi mogą odbić się bardzo niekorzystnie na jego działaniu. Dotyczy to zwłaszcza osób w późniejszym wieku, kiedy w wyniku procesu mażdżycowego zaczyna zmniejszać się światło naczyń krwionośnych. Skleroza naczyń mózgowych może być i często jest przyczyną demencji, chociaż dawniej wiele przypadków demencji na innym tle, np chorobę Alzheimera, błędnie rozpoznawano jako miażdżycę. Niektóre z omówionych już leków wspomagających pamięć, zwłaszcza alkaloidy barwinka i sporyszu, rozszerzają naczynia krwionośne. Niezależnie od nich wprowadza się jako leki wspomagające pamięć związki ułatwiające krążenie krwi i poprawiające ukrwienie mózgu wskutek tego, że rozszerzają naczynia a także zmniejszają lepkość krwi. Leki ułatwiające krążenie mogą mieć wielkie znaczenie przy zwalczaniu zaburzeń pamięci i myślenia, zwłaszcza u osób starszych, u których osłabienie pamięci jest związane właśnie z chronicznym niedokrwieniem mózgu. Przypadki tzw. „demencji naczyniowej”, które potencjalnie są odwracalne, stanowią, według różnych szacunków, 1040% wszystkich przypadków otępień starczych. Jednakże leki rozkurczające wszystkie naczynia w ustroju równomiernie nie będą bardzo skuteczne, gdyż spowodują tak wielkie obniżenie ciśnienia krwi, że w końcu mogą nawet zmniejszyć, a nie zwiększyć podaż krwi do tkanki mózgowej. Stąd poszukiwania leków wybiórczo działających na krążenie mózgowe. Warto wśród nich zwrócić uwagę na dwie wielkie grupy, antagonistów kanałów wapniowych oraz pochodne teofiliny.