Pamięć a ogólne funkcje mózgu

Poziom czuwania możemy na szczęście zwiększać metodami mniej drastycznymi niż biciem. Bardzo interesującym odkryciem argetyńskiego badacza pamięci, Ivana Iząier do było stwierdzenie, że jakakolwiek nowość w otoczeniu zwiększa uwalnianie się w mózgu pewnych substancji peptydowych, endorfin, które podawane w niewielkich ilościach normalnym zwierzętom ułatwiają uczenie się. Reakcja uwalniania się endorfin jest reakcją na nowość i nie zależy od tego, czy nowa sytuacja jest miła czy nieprzyjemna. Badania wykazały, że jeżeli np. w czasie nauki szkolnej dzieci przechodzą pomiędzy lekcjami z jednego pomieszczenia do drugiego, przyswajanie wiedzy przebiega sprawniej. Może więc i system gabinetów zamiast sal lekcyjnych, w których odbywały się wszystkie lekcje, ułatwia przynajmniej na początku przyswajanie wiedzy. W każdym razie badania Ivana Iząierdo dają naukowe wytłumaczenie, dlaczego jak się nudzimy, to nauka nam nie idzie.
Poziom czuwania możemy też podnieść działaniem substancji chemicznych, pobieranych w postaci leków i używek. Środki te wywierają pozytywny wpływ na pamięć nie tylko wówczas, gdy są podawane przed uczeniem, a więc gdy nabywanie informacji odbywa się pod ich wpływem, ale także gdy podane są krótko po teście. Niektóre z tych środków omówimy poniżej, omawiając szczegółowo różne leki, które mogą wywierać działanie wspomagające pamięć. Warto tu zauważyć, że niektóre z tych środków są bądź hormonami związanymi ze stresem, bądź naśladują ich działanie. Wskazuje to jeszcze raz na fakt, że stres może mieć działanie wspomagające pamięć i uczenie i że prawdopodobnie naturalnie tworzone hormony tego typu, zwłaszcza katecholami ny i peptydy opioidowe typu endorfiny, mogą modulować magazynowanie nowych informacji. Zapewne systemy opia towe i adrenergiczne uruchamiane w stresie i systemy modulujące pamięć są ze sobą związane.