Arekolina

Interesującym środkiem cholinergicznym pochodzenia roślinnego, pobudzającym bezpośrednio receptory muskaryno we, jest arekolina. Występuje ona w orzechu betelu, który jest używany np. w Indiach do żucia, głównie po posiłkach. Czy znana inteligencja Hindusów ma z tym jakiś związek nie wiadomo, ale arekolina okazała się skutecznym związkiem poprawiającym pamięć u zwierząt i ludzi.

Antagoniści receptora gabergicznego

receptor przez podanie leku łączącego się z nim. Jeżeli lek zostanie fałszywie rozpoznany jako naturalny neuroprzekaź nik, połączy się on z receptorem. Jeżeli połączenie to doprowadzi do takich zmian receptora, które są analogiczne ze zmianami powodowanymi przez neuroprzekaźnik, nazywamy ten lek agonistą receptora. Spowoduje on reakcję taką samą, jaką wywołałaby nadmierna czynność odpowiednich neuronów, albo nawet silniejszą. Lek może jednak łączyć się z receptorem lecz nie aktywować go, ale wówczas blokuje działanie naturalnego neuroprzekaźnika i hamuje przepływ sygnałów. Lek taki nazywamy antagonistą receptorowym. Nową grupą leków wspomagających pamięć i intelekt mogą okazać się pkarboliny leki blokujące receptor gabergiczny, jego antagoniści. Wstępne badania wykazały, że mogą one równocześnie wywierać dwa działania korzystne dla tworzenia się i utrzymywania pamięci: podnosić poziom czuwania
zwiększać uwalnianie acetylocholiny. W ten sposób mogą poprawiać pośrednio i bezpośrednio funkcje intelektualne. Badania na zdrowych ochotnikach wykazały prokognitywne własności pkarboliny ZK 93 426, której działanie opisano przedtem w kilku modelach doświadczalnych na zwierzętach. ZK 93 426 poza wzmacnianiem normalnej pamięci ułatwia także omawiane wcześniej uczenie przez wpajanie. Psychofarmakologia uczenia przez wpajanie jest prawie nieznana i fakt, że Pkarboliny wzmacniają i ten wpływ pamięci wskazuje, że ich działanie jest bardzo ogólne. Związki te nie są jeszcze wprowadzone jako leki, ale obudziły ostatnio zainteresowanie firmy Schering, która zaczyna je promować. Niestety, najbardziej obiecujący z nich ZK 93 426, nie wchłania się z przewodu pokarmowego i działa skutecznie tylko po podaniu dożylnym. Wyklucza to jego stosowanie w praktyce ambulatoryjnej. Jest jednak bardzo prawdopodobne, że uda się wyprodukować związki pokrewne o łatwiejszej do działa szybko po zażyciu, chociaż pełne działanie obserwuje się po 46 dniach od rozpoczęcia leczenia. Handlowe nazwy preparatów zagranicznych: Acephen, Cerebron, Cetrexin, Lu cidril, Proseryl.