Wymienione osiągnięcia związane z eksploracją przestrzeni kosmicznej ilustrują ogrom przemian, jakie dokonały się dzięki postępowi naukowo-technicznemu w życiu człowieka XX wieku,-mimo że wiele z tych osiągnięć służy systemowi obrony, walki, ataku, jak rakiety balistyczne lub biologiczne i chemiczne techniki wojenne, a problem ich praktycznego wykorzystania budzi uzasadniony niepokój na całym świe- cie.Z innych odkryć, wynalazków, opracowań XX wieku, dotyczących bezpośrednio człowieka, jego życia i zdrowia, na uwagę zasługują te, które wiążą się z rozwojem współczesnej . biomedycyny. Postęp w tej dziedzinie ograniczył śmiertelność niemowląt, przez co podniosła się przeciętna długość życia, ale równocześnie wzrosła liczba osobników o niepełnej sprawności biologicznej i psychicznej; zmniejszyła się liczba zachorowań z powodu różnych epidemii; obserwujemy wydłużenie się życia ludzkiego, istnieją coraz skuteczniejsze próby powstrzymania procesu starzenia się człowieka; upowszechnia się stosowanie technik cybernetycznych w protezach mechanicznych, w u- rządzeniach zastępujących kończyny, organy wewnętrzne, narządy zmysłowe.
